Màu sắc ở chim 7 màu - Gouldian finch

Thông thường, chúng ta quan tâm đến ba vùng cơ bản trên mình chim: Đầu, ngực, và lưng.

A. MÀU ĐẦU/ HEAD COLOR

Dù chúng ta thấy đa phần chim được bày bán có đầu đỏ, thật ra, gouldian finch có ba màu đầu khác nhau, đó là: Đỏ, đen, và vàng. Trừ màu đen, chim mái đầu đỏ và vàng vẫn có nhiều lông sẫm màu lẫn vào khu đầu, nên màu sẽ xỉn và không bắt mắt bằng chim trống, đó cũng là điều bình thường.

1 - Màu đỏ (Red Head - RH)

Chim 7 màu đầu đỏ

Gen quy định tính trạng đầu đỏ là gen trội hoàn toàn, và nằm trên nhiễm sắc thể giới tính(sex-link dominant). Chim có nhiễm sắc thể ZZ sẽ là chim trống và ZW là chim mái, vậy nên, Gouldian trống có thể mang 2 gen quy định màu đỏ(ZZ-thuần chủng), hoặc chỉ 1 gen đỏ và 1 gen quy định màu đen(Zz-không thuần chủng) mà vẫn có thể biểu lộ hình thái đầu đỏ. Vậy nên, rất khó biết được chim trống hoặc mái đầu đỏ của chúng ta là thuần chủng hay không, nếu không dùng phép lai để xác định chính xác.

2 - Màu đen: (BH – Black Head)

Chim 7 màu đầu đen

Cũng như gen quy định tính trạng đầu đỏ, gen quy định màu đen cũng nằm trên nhiễm sắc thể giới tính(sex-link), tuy nhiên, nó là gen lặn(recessive). Chim trống muốn có đầu đen phải mang 2 gen quy định tính trạng này(zz-thuần chủng), chim mái chỉ cần 1 gen quy định màu đen như vậy mà thôi(zW)

3 - Màu vàng: (YH - Yellow Head)

Chim 7 màu đầu vàng

Khác với gen quy định màu đen và đỏ là hai gen có liên kết với nhiễm sắc thể giới tính, gen quy định màu đầu vàng là một gen bình thường, và là gen lặn. Điều này giải thích vì sao Gouldian ngoài thiên nhiên rất hiếm khi có đầu vàng. Có một điều thú vị là, gen quy định màu vàng có biểu hiện ra thành hình thái của chim hay không, còn phụ thuộc vào sự xuất hiện của ít nhất một gen quy định màu đỏ. Nghĩa là, hai gen quy định màu vàng xuất hiện trên một con chim vốn dĩ đầu đỏ(dù thuần chủng hay không) sẽ cho chúng ta chim đầu vàng; nhưng nếu trên một chim đầu đen, nó vẫn sẽ chỉ cho chúng ta chim đầu đen, tuy mang màu vàng về "danh nghĩa". Những chim đầu đen mang 2 gen vàng sẽ có chóp mỏ màu vàng(khác với chim thường). Cả chim đầu đỏ và đầu đen, trống hoặc mái, đều có khả năng mang 1 gen vàng và không biểu lộ ra ngoài, do đó, vẫn phải dùng phép lai để xác định chính xác.

B. MÀU NGỰC/BREAST COLOR

Gouldian có ba màu ngực cơ bản: Tím, tím hoa cà, và trắng. Màu tím(purple) là màu tự nhiên, có thể thấy chiếm số đông trong chim bày bán, màu trắng là màu lai tạo, nhưng cũng phổ biến không kém, và màu tím hoa cà(Lilac, đôi khi còn được gọi là rose breast) thì ít thấy hơn. Các bạn lưu ý, màu tím hoa cà là màu tím nhạt rất đẹp, cố gắng phân biệt với một loại Gouldian hiện nay có xuất hiện với ngực màu trắng bẩn bẩn, nhờ nhờ tím, đó gọi là "màu trắng lỗi", không phải màu hoa cà. Có một màu mới xuất hiện nữa là màu xanh/ Blue, tuy nhiên chưa ổn định và không/chưa phổ biến.

Cũng như màu đầu, màu ngực của Gouldian giúp chúng ta phân biệt chim trống và mái, trừ màu trắng, với hai màu còn lại, ngực của chim mái đều xỉn và nhạt hơn chim trống

1 - Màu tím (PB-Purple Breasted)

Chim 7 màu ngực tím

Là màu phổ biến, gen quy định ngực tím là gen trội hoàn toàn, nên chim trống và mái có thể có ngực tím nhưng thật ra vẫn mang thêm gen ngực màu hoa cà hoặc trắng.

2 - Màu hoa cà (LB-Lilac Breasted)

Chim 7 màu ngực tím hoa cà

Màu này nếu nhìn kĩ cũng sẽ thấy rất đẹp và hay. Gen quy định màu hoa cà trội không hoàn toàn. Nếu nó đi với gen tím, chim sẽ có màu tím, nhưng đi với gen trắng, sẽ ra màu hoa cà.

3 - Màu trắng (WB – White Breasted)

Chim 7 màu ngực trắng

Đây là màu lai tạo, gen quy định màu trắng là gen lặn hoàn toàn so với gen tím và gen màu hoa cà, nên cần có 2 gen mới tạo được chim ngực trắng. Ta có thể ghép chim ngực trắng, hoặc chim có mang gen ngực trắng(Split for white breast) với nhau, để có chim con mong muốn.

C. MÀU LƯNG/ BACK COLOUR

Màu lưng là màu mà người chơi sẽ chú ý đến nhiều nhất, vì khu màu này chiếm phần lớn diện tích trên mình chim. Ngoài những màu lai tạo rất mới, chưa đủ số lượng và ổn định để tạo nên một dòng lai được công nhận, ở đây ta sẽ đề cập đến những màu nổi tiếng.

Chim mái Gouldian sẽ chỉ có 4 màu lưng: xanh lá/green, vàng/yellow, xanh dương/blue, bạc/silver. Chim trống Gouldian có đến 6 màu lưng: xanh lá/ green, xanh non/dilute green(hoặc dilute), vàng/yellow, xanh dương/blue, xanh dương nhạt/ pastel, bạc/silver

1 - Màu xanh lá (GB - Green Backed)

Chim 7 màu lưng xanh

Qua quá trình nuôi giữ nhiều năm, có vẻ gouldian lưng xanh thuần dưỡng đã thay đổi một ít so với hoang dã, màu sắc bắt mắt hơn.

Màu xanh lá là màu phổ biến, cũng là màu tự nhiên của gouldian. cũng như gen quy định đầu đỏ, gen quy định lưng màu xanh lá là gen trội(dominant) và nằm trên NST giới tính(sex-link). Gen xanh lá cũng trội nếu so với gen quy định màu xanh dương. Chim trống lưng xanh có thể có 2 gen quy định màu này(ZZ- thuần chủng), hoặc chỉ một(Zz- không thuần chủng), trong khi chim mái chỉ có một(ZW-thuần chủng). MÀu lưng xanh lá có thể đi chung với tất cả các màu đầu và màu ngực. tuy nhiên, nếu chim trống có một gen xanh lá và một gen vàng, đồng thời có ngực tím, nó sẽ biểu hiện hình thái là chim màu xanh non(dilute) (Giải thích củ thể bên dưới). Vẫn mang 1 gen xanh và 1 gen vàng, nhưng nếu ngực màu tím hoa cà, hay màu trắng, con chim sẽ có lưng vàng(yellow). Xảy ra hiện tượng này là do màu xanh lá không phải chỉ được quy định bởi gen nằm trên NST giới tính, nó còn phụ thuộc một phần vào gen quy định màu ngực, và vào gen lưng màu xanh dương.

2 - Màu vàng (YB – Yellow Backed)

Chim 7 màu lưng vàng

Cũng như gen quy định tính trạng màu đầu đen, gen quy định lưng vàng là gen trội không hoàn toàn và nằm trên nhiễm sắc thể giới tính. Vậy nên, chim trống sẽ cần 2 gen vàng(zz- thuần chủng) để biểu hiện ra hình thái lưng vàng, trong khi chim mái vẫn chỉ cần 1(zW-thuần chủng). Như đã đề cập bên trên, chim trống chỉ mang 1 gen vàng sẽ có màu vàng nếu nó mang ngực hoa cà, hoặc trắng, nếu không, nó sẽ có màu xanh non(Dilute). Vì gen vàng ngăn chặn biểu hiện của màu đen, nên nếu chim mang gen này, những vùng vốn có màu đen trên chim hoang dã sẽ biến thành màu xám trắng, và chim đầu đen lưng vàng sẽ có đầu gần như trắng.

Chim trống đầu vàng, ngực trắng, lưng vàng.Đây là chim chỉ mang một gen vàng(Single factor), chú ý màu lưng chim màu vàng-xanh, và vòng xanh quanh đầu vẫn còn sắc xanh dương.

Như giải thích bên trên, đây là chim vàng thuần chủng/mang 2 gen vàng(double factor). Chú ý vòng xanh dương quanh đầu đã gần như trắng.

3 - Màu xanh non (Dilute)

Chim 7 màu dilute

Đây là hiện tượng đặc biệt đã được đề cập bên trên. Khi chim mang một gen vàng và một gen xanh. Vì gen vàng trội không hoàn toàn, nên chim không thể ra màu vàng, cũng không thể ra màu xanh, kết quả là con chim có màu pha giữa hai màu vàng và xanh. Chim xanh non có đặc điểm của chim lưng vàng: màu đen trên cơ thể sẽ bị thay bằng màu xám trắng. Vì chim xanh non cần có gen vàng và xanh, và 2 gen này nằm trên nhiễm sắc thể giới tính, nên những con chim có màu này đều là chim trống(Zz)

Đã xuất hiện một số chim mái có màu lưng xanh non, nhưng đây là một dạng biến dị, chưa phổ biến, được gọi là Cinnamon, hoàn toàn khác với kiểu chúng ta đã đề cập bên trên.

4 - Xanh dương (Blue)

Chim 7 màu xanh dương.

Gen quy định màu xanh dương là gen lặn, và có cách họat động giống gen đầu vàng. Gen xanh dương cần sự xuất hiện của gen xanh lá để biểu hiện ra bên ngoài. Nên nếu một chim xanh lá có 2 gen xanh dương, nó sẽ biến thành chim xanh dương; nếu nó chỉ có 1 gen xanh dương, nó  sẽ có màu xanh lá, và được gọi là Split to Blue. Chim gouldian Split to Blue (chỉ mang 1 gen xanh dương) có thể quan sát bằng mắt thường để nhận biết, nếu tinh ý, vì những vùng vốn màu xanh dương trên chim hoang dã sẽ trải dài, rộng hơn và màu sắc đẹp hơn ở những chim này. Gen màu xanh dương có thể đi chung với bất cứ màu đầu và màu ngực nào, tuy nhiên, do tính chất giới hạn sự xuất hiện của màu vàng, những vùng vốn có màu vàng/ đỏ trên gouldian hoang dã sẽ biến thành màu kem. Như vậy, một chim xanh dương dù đầu đỏ, hay vàng, đều biến thành đầu "màu kem"(Straw head).

5 - Màu xanh dương nhạt (Pastel)

Chim 7 màu xanh dương nhạt

Đây là hiện tượng xảy ra khi chim có 2 gen quy định màu xanh dương nhưng chỉ có 1 gen quy định xanh lá(gen còn lại màu vàng), và có ngực tím. (Nếu có ngực trắng, chim sẽ thành màu bạc - sẽ giải thích bên dưới). tương tự như chim màu xanh non, hiện tượng này chỉ xảy ra với chim trống(mang 2 gen tạo màu trên NST giới tính- Zz). Vì gen xanh dương giới hạn sự xuất hiện của màu vàng/đỏ, và gen vàng giới hạn sự xuất hiện của màu đen, nên những chim có đầu đen sẽ biến thành "đầu xám"; những chim đầu vàng hay đỏ sẽ biến thành màu kem, có khi gần như trắng; vùng lưng, vốn dĩ màu xanh dương, sẽ bị nhạt đi rất nhiều.

6 - Màu bạc (Silver)

Chim 7 màu silver

Màu bạc là hiện tượng xảy ra khi chim mang 2 gen quy định màu vàng(trên NST giới tính) và 2 gen quy định màu xanh dương, hoặc 1 gen quy định và và 2 gen quy định xanh dương nhưng có ngực trắng. Vì hai gen vàng loại bỏ hầu hết màu đen/ xanh dương và gen xanh dương thì loại bỏ gần hết màu vàng/ đỏ trên thân chim, kết quả là ta có một con chim không còn màu nào cả(gần như trắng). Đầu màu đỏ hay vàng vẫn sẽ xuất hiện dưới dạng màu kem, đầu đen sẽ xuất hiện dưới dạng màu trắng. Người ta lợi dụng hiện tượng này để tạo ra những con chim gần như trắng toàn thân(đầu đen, ngực trắng, lưng bạc).

Solid Blue Discus